Kijk, mijn bananentheorie is deels een grap en dus een kapstok om mijn visie en aanpak aan op te hangen. Tegelijkertijd kies ik niet zomaar voor een metafoor die mogelijk wat verwarring oproept. Waar sommige sportcoaches, en coaches in het algemeen, zo praktisch mogelijk en/of dus vaag blijven over het waarom van hun aanpak, willen anderen juist alles wetenschappelijk onderbouwen. Die laatste groep gebruikt daarvoor dan wetenschappelijk bewijs uit verschillende disciplines en raakt dan wel eens het geheel uit het oog. En precies dat geheel in het oog houden lukt mij door mijn bananentheorie, die in essentie (ped)agogisch is.
Ook in verschillende blogs van 8020-endurance, waarop mijn trainingsprogramma’s baseer, zie ik dat gebeuren. Onlangs publiceerde Matt Fitzgerald een blog waar hij in gaat op zelfregulatie en 10 (sociaal)psychologische principes opsomt die zouden werken bij sporters. Paradoxaal genoeg definieert Matt zelfregulatie als ‘street smart’ tegenover intelligentie als ‘book smart’. Vervolgens legt hij zelfregulatie uit op basis van twee publicaties, een artikel en een hoofdstuk uit een boek (van de Nederlander Nico Van Yperen).
Hieronder de tien principes waar coaches zich aan zouden moeten houden als het gaat om zelfregulatie van sporters, met telkens ook mijn bananeninterpretatie ervan.
- Enhance performance and self-regulation through goal setting.
- Kies bananen.
- Structure the multifaceted nature of achievement goal pursuit into a hierarchical
goal system.- Maak onderscheid in (mate van) groene en gele bananen.
- Differentiate achievement goals on the basis of evaluative standard and valence.
- Kies verschillende bananen op basis van de manier waarop je ze wil eten.
- Set approach goals rather than avoidance goals.
- Koop bananen, gooi appels niet weg.
- Develop interventions that focus on self-based and task-based approach goals.
- Stel een bananenmenu samen voor jezelf en voor wat je doet (in plaats van voor anderen of een hypothetische uitkomst).
- Delineate athletes’ idiosyncratic developmental trajectories to better understand
the process of goal attainment and self-regulation.- Houd de hele fruitschaal in de gaten en de markt waar het fruit vandaan komt.
- Work on strengths and weaknesses simultaneously.
- Kies niet maar één soort banaan.
- Distinguish between high pressure situations and athletes’ psychological reactions
to pressure.- Eet bananen niet onder druk.
- Accept fluctuating internal states and focus on goal-relevant cues and
contingencies.- Pas je menu af en toe aan.
- Control the controllables.
- Een banaan wordt uiteindelijk bruin.
Waar is de (ped)agogiek?
Best leuk natuurlijk, mijn metafoor van de bananen naast wetenschappelijke principes leggen, maar er is meer.
Het idee van de bananen komt van het gezegde dat ik ooit hoorde: kinderen kopen geen groene bananen. Ze willen immers een banaan meteen eten. Dit gaat dus over korte- versus langetermijndoelen kunnen en willen stellen. Kinderen helpen leren plannen, want daar komt het uiteindelijk op neer, vind ik eerder een pedagogisch vraagstuk, dan een psychologisch. Het gaat er namelijk ook om welke doelen je ze wil helpen stellen en behalen. Daar zit altijd een pedagogische dimensie aan, want je stelt bij die keuze ook normen. Het doel om andere kinderen later te kunnen chanteren bijvoorbeeld zou ik niet helpen behalen.
Wat voor kinderen geldt, geldt naar mijn idee ook voor volwassenen. We noemen het dan agogisch. In wetenschappelijke teksten, zoals die hierboven genoemd, gaat het om het (samen) doelen stellen. Dat wordt vervolgens (sociaal) psychologische benaderd. De inhoud van het doel wordt niet of nauwelijks benoemd. Ook niet hoe je een atleet helpt die te formuleren of kiezen. Zo wordt doelen stellen een soort lege vaardigheid die je overal op kunt toepassen. Anderen benadelen kan zo ook een te stellen doel zijn. Ik laat me als coach daarvoor in ieder geval niet inhuren.
Anders gezegd, het gaat ook om de waarden achter die doelen. Persoonlijke en culturele waarden die horen bij de sport, en van het volwassen zijn in het algemeen. Daar gaat psychologie niet over, maar heb je de (ped)agogiek nodig. En dat is ook gewoon een wetenschap.
